Nove slike vulkanskim kraterima prekrivenog Jupiterovog meseca Ija, snimljene pomoću Velikog binokularnog teleskopa na planini Graham u Arizoni, nude najvišu rezoluciju Ija ikada postignutu sa Zemlje. Ove slike omogućene su novim instrumentom za optičko snimanje visokog kontrasta, nazvanim SHARK-VIS, i adaptivnim optičkim sistemom teleskopa, koji kompenzuje zamagljivanje izazvano atmosferskim turbulencijama.
Slike koje će biti objavljene u časopisu “Geophysical Research Letters” otkrivaju površinske karakteristike Ija veličine do 80 kilometara. To je ekvivalent gledanju objekta veličine novčića sa udaljenosti od 160 kilometara. SHARK-VIS je omogućio istraživačima da identifikuju značajan događaj ponovnog površinskog oblikovanja oko Pelea, jednog od najistaknutijih vulkana na oju. Erupcije na Iju, najaktivnijem vulkanskom telu u Sunčevom sistemu, nadmašuju svoje ekvivalente na Zemlji.
Prema Al Konradu, glavnom autoru rada, Ijove erupcije pružaju jedinstvenu priliku za proučavanje moćnih erupcija koje su oblikovale Zemlju i Mesec u dalekoj prošlosti. Studije poput ove pomažu istraživačima da razumeju zašto su neki svetovi u Sunčevom sistemu vulkanski aktivni dok drugi nisu, i mogu u budućnosti baciti svetlo na vulkanske svetove u egzoplanetarnim sistemima oko obližnjih zvezda.
Kao najbliži Jupiterov Galilejev mesec, Ijo se stalno nalazi u gravitacionom “nadvlačenju” između Jupitera, Evrope i Ganimeda, što dovodi do topljenja zbog trenja u njegovoj unutrašnjosti i izaziva intenzivnu vulkansku aktivnost. Praćenjem erupcija na Iju, naučnici se nadaju da će steći uvid u kretanje materijala ispod površine meseca, njegovu unutrašnju strukturu i mehanizam plimnog zagrevanja odgovoran za intenzivan vulkanizam.
Vulkanska aktivnost na Iju prvi put je otkrivena 1979. godine, kad je Linda Morabito, inženjer na NASA-inom Voyager misiji, uočila erupcijski oblak na jednom od snimaka. Od tada, mnogobrojna posmatranja su dokumentovala Ijovu nemirnu prirodu, kako sa svemirskih misija tako i sa Zemlje.
Studija autora Ešli Dejvis, glavna naučnica u NASA-inom laboratoriju za mlazni pogon, naglašava da su nove slike SHARK-VIS instrumenta bogate detaljima koji omogućavaju identifikaciju velikih događaja ponovnog površinskog taloženja oko Pelea. Slična sekvenca erupcija zabeležena je kod NASA-inog Galileo svemirskog broda.
Instrument SHARK-VIS izgrađen je od strane Italijanskog nacionalnog instituta za astrofiziku i nudi posebno oštre slike koje omogućavaju posmatranje površinskih promena i taloženja, što nije moguće infracrvenim senzorima.
